Önalım Hakkı: Yasal Haklar ve Uygulamaları

Türk Hukukunda Önalım Hakkı ve Uygulama Esasları

Türk hukukunda taşınmaz mal sahiplerinin sahip oldukları haklar arasında önemli bir yere sahip olan önalım hakkı, farklı kanunlar altında düzenlenmiş ve uygulanmaktadır. Bu hak, Türk Medeni Kanunu, Türk Borçlar Kanunu ve Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu gibi farklı mevzuatlar çerçevesinde farklı koşullara tabi olarak tanınmıştır.

Türk Medeni Kanunu Kapsamında Önalım Hakkı

Türk Medeni Kanunu’nda önalım hakkı, paylı mülkiyete tabi taşınmazlarda ve sözleşmeden doğan hallerde düzenlenmiştir. Paylı mülkiyete tabi taşınmazlarda bir paydaşın payını üçüncü bir kişiye satması durumunda, diğer paydaşların önalım hakkı doğar. Ancak cebrî artırmayla satışlarda önalım hakkı kullanılamaz ve önalım hakkından feragat resmi bir şekilde yapılmalıdır. Ayrıca, yasal önalım hakkının kullanılması hak düşürücü süreye tabidir ve dava yoluyla kullanılır.

Türk Borçlar Kanunu Kapsamında Önalım Hakkı

Türk Borçlar Kanunu’nda önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı olarak düzenlenmiştir. Bu hakkın tesis edilmesi için yazılı bir sözleşmenin yapılması gerekmekte olup, önalım hakkı en fazla on yıl süreyle kararlaştırılabilir. Önalım hakkı, taşınmazın satışı veya ekonomik bakımdan satışa eşdeğer işlemler sonucunda kullanılabilir ve dava yoluyla ileri sürülür.

Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Kapsamında Önalım Hakkı

Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nda önalım hakkı, aile malları ortaklığı veya kazanç paylı aile malları ortaklığı kurulması durumunda uygulanır. Mirasçılar tarafından tesis edilen bu ortaklıklarda bir ortak, payını üçüncü bir kişiye satarsa, diğer ortaklar önalım hakkına sahip olur. Önalım hakkı, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre kullanılır ve dava yoluyla ileri sürülür.

Önalım hakkı, Türk hukukunda mal sahiplerine tanınan önemli bir hak olup, farklı koşullara ve mevzuatlara tabi olarak uygulanmaktadır. Bu hakların doğru anlaşılması ve kullanılması, mal sahiplerinin haklarının korunması açısından büyük önem taşımaktadır.